Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Nasıl Değişir?

Finansal planlama ve yaşam evreleri bireyin yaşam döngüsü içerisinde maddi olarak hedeflemiş olduğu standarda ulaşabilmesi için geliştirmiş olduğu tüm stratejileri içerir. Finansal planlama sürecinde içinde bulunulan döneme göre değişim yaşamak oldukça doğal ve gerekli bir dönüşümdür. Burada önemli olan kişinin finansal yönetimini var olan yaşam döngüsünde sürekli olarak ilerletebilme potansiyelini ortaya koyabilmesidir.

Birey hayatı boyunca farklı yeniliklerle karşılaşabilir. Bu farklılığın içerisinde her yeni evrede finansal ihtiyaçlar da değişecektir. Değişen tüm bu finansal döngü içerisinde önemli olan planlamayı doğru yapabilmektir. Esasında her bireyin finansal gereksinimi ve buna bağlı olarak farklı zorlukları bulunur.

Yaşam evresinin değişim süreci güncellemeye yatkın olmalıdır ve hemen her evreye uyum sağlayabilecek bir finansal plan bulunmalıdır. Konuya daha derin yaklaştığımızda bu değişim sürecinin başı gençlik dönemi ile ele alınmalıdır. Bu evrede aslında uzun vadeli her türlü plan öne çıkar.

Gençlik dönemi dediğimiz aşamada bir iş bulma, yatırım yaparken borçlanma, ilk maaşı elde etme, tasarruf alışkanlıklarını geliştirme gibi temel ekonomik kavramlar öne çıkar. Elbette ki bu değişim süreci kişinin gelir durumuna, borçları yönetme kapasitesine ve tasarruf anlayışına göre şekillenecektir.

Bireyin gençlik döneminden evrilip orta yetişkinlik adı verilen aile kurma sürecine doğru giden dönemde elde ettiği deneyimler artık daha geniş bir ailede evin satın alımı, birikim yapma ve çocukların eğitimine harcama yapma gibi farklı konulara dağılır.

Orta yaşa gelindiğinde aslında kişi kariyerinin zirvesine ulaşmış ve emeklilik dönemine doğru kendini yavaş yavaş bırakmıştır. Emeklilik fonları ve tasarruf imkanları emeklilik ve sonrasındaki dönemde açığa çıkar. Esasında tüm bu evrelerde önemli olan finansal planlamaya yönelik ihtiyaçları sürekli olarak güncelleyebilme cesaretini sergileyebilmektir.

Önce bir bütçe yapılmalı, ardından bu bütçeye yönelik harcama takibi gerçekleştirilmeli, borçlarını ödenmesi için bir plan oluşturulmalı ve acil durumlara yönelik bir fon planlanmalıdır.

Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Nedir Ve Neden Önemlidir?

Finansal planlama ve yaşam evreleri bireyin gelecekteki hedefine ulaşabilmesi için tüm yaşam standardını ele alan bir döngüdür. Kişisel yatırım, gelir ve giderler, borçlar hemen hemen tüm mali süreci ele alan döngü aşamaları aslında finansal planlama sürecini etkileyen birer dengeleyicidir.

Finansal planlama ve yaşam evreleri önemlidir. Çünkü bireyin gelişim aşamasında değişen yaşam standardı ile birlikte uzun vadede bir kazanç elde edebilmesinde büyük rol oynar. Gençlik döneminde henüz yeni yeni gelir elde etmeye başlayan bir kişi bu dönemde kendi hayatının sorumluluklarının henüz farkında değildir.

Ancak orta yetişkinlik dediğimiz evreye doğru geçildiğinde artık birey benmerkezcilikten uzaklaşarak aile kavramının önemine hakim olur. Finansal planlamanın daha çok karmaşıklaştığı bu süreçte uzun vadede yatırım yapan birey gelecekte kendini emniyet altına almış demek yanlış olmaz.

Yaşam evreleri değiştikçe bu döngü içerisinde kişinin bireysel yatırım planı da değişecektir. Kariyerinde en verimli çağını yaşadığı orta yaş döneminde olan bir kişi artık daha büyük risklere adım atarak daha çok getiri elde etmenin yollarını arayabilir. Geleceğe daha sağlam bakan bu kişi emeklilik dönemine kadar işinden elde ettiği kazancı iyi bir seviyeye ulaştırabilir.

Yaşam planında son evreye doğru değişebilecek gider tablosu üzerinden yeni bir planlama yapılabilir veya var olan planlama üzerinde uygulanan strateji de değişiklik sağlanabilir. Finansal planlama sürecinde yaşam evreleri finansal güvenini her zaman elinde tutmak isteyen ve krizleri daha kolay atlatmak isteyen kişiler için birer fırsat mekanizması olarak görülmektedir.

Aslında birey gençlik dönemindeyken yaşlılıkta oluşabilecek emeklilik planını da yapmaya başlamaktadır. Kişisel hedeflere ulaşabilmek için sorumluluk altına girmek gerekir. Bu durum her dönemin kendi içindeki şartlara göre risk oranını da arttırıp azaltacaktır.

Fakat şunu unutmamak gerek; bu süreç sadece belirli bir dönemde sınırlandırılmaz. Aslında finansal planlama yaşamın hemen her aşamasında var olan ve yaşam boyu sürecek olan bir döngüyü içerir.

Gençlik Döneminde Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri İçin İpuçları

Gençlik döneminde uygulanan finansal planlama her yaşam evresi için farklı ipuçları barındırır. Finansal hayata ilk adım atıldığı gençlik döneminden tasarruf alışkanlıklarının geliştirildiği orta yaş evresine ve oradan tüm sürecin farkına vararak yatırımın emeklilik planı üzerine kurgulandığı yaşlılık dönemine kadar Finansal planlama ve yaşam evreleri her dönem değişikliğe uğrar.

Bu konuyu incelerken her süreci kendi içerisinde ele almak gerekir. Bu sebeple şunu rahatlıkla söylemek mümkün; gençlik döneminde yapılacak bir finansal planlama aslında ilerleyen dönemde daha sağlam ve sürdürülebilir bir mali denge oluşturmakta fırsat olarak görülmelidir.

Gençlik döneminde finansal planlama yaparken kişinin bütçe kavramına hakim olması gerekir. Gelir daha çok kısıtlı olduğu için bütçe yaparken gelir gider dengesine dikkat etmek ve harcamaları doğru bir strateji üzerinden yönetmek gerekir. Her nereye harcama yapılıyorsa bunun bir listesi çıkarılmalı, gelirin belirli bir kısmı ihtiyaca belirli bir kısmı isteklere belirli bir kısmı ise tasarrufa harcanmalıdır.

Her ne olursa olsun gençlik dönemindeyken birikim yapmaya başlayan bir kişi olası durumlara karşı acil durum fonu oluşturmalıdır. Bu fon en az 3 en fazla 6 aylık bir döngü için planlanmalıdır. Genç yaşlardayken borç yönetimini doğru olarak yapabilen bir kişi kısa sürede finansal bağımsızlığına kavuşabilir. 

Bunun için borçların zamanında ve yerinde ödenmesi, borç yapmaktan kaçınmak, kredi kartı kullanımını sınırlı ve düzenli hale getirmek gibi farklı ipuçlarından faydalanılabilir. Borç yönetimini doğru şekilde sürdürebilen bir yatırımcı aslında doğru bir yatırım alışkanlığı kazanmadaki ilk adımını atmış demektir.

Uzun vadede tasarruf kanallarına yönelmek, portföy çeşitlendirmesi yöntemini kullanmak ve emeklilik dönemi için bir hesap açtırmak faydalı olacaktır. Finansal planlama, yaşam döngüsünde finansal planlamanın önemine dair düzenli eğitimler almak, finansal bilgiyi kuvvetlendirmek ve seminerlere katılmakta bir yöntem olarak görülebilir.

Aile Kurma Sürecinde Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Stratejileri

Bireyin aile kurma süreci finansal planlama ve yaşam evreleri döngüsünde farklı stratejileri içerir. Aile kurma statüsü içerisinde olan bir kişi aslında hayatının en büyük dönüm noktasını yaşamaktadır. Çünkü yepyeni bir düzene geçiş yapacak. Belki ileride çocuk sahibi olacak ve daha büyük bir sorumluluk içerisine girecektir. Bu sebeple finansal dengeyi kurmakta zorluk yaşanılabilir. 

Belki de kişinin yaşam evreleri arasında en büyük değişimi yaşadığı bu evre finansal planlamanın doğru yapılmadığında büyük kayıplara sebep olabilecek bir süreç olarak da adlandırılır. Aile kurma sürecinde olan bir kişinin finansal planlaması daha çok maddi açıdan bireyleri konfor alanında tutacak ve güvenlik sağlayacak bir boyutta olmalıdır.

Atılacak her hamle geleceğe dönük bir iz taşır. Bu sebeple gelir gider dengesini doğru şekilde sağlayabilmek gerekir. İki tarafında oluşan mali sorumlulukları paylaşması bütçede ortak bir birlik oluşturarak tasarruf hedefleri belirlemesi gerekecektir. En önemlisi gereksiz olarak görülebilecek tüm harcamalardan kaçınmak ve günlük olarak uzun vadede oluşan maliyetleri azaltabilmektir.

Burada önemli olan düzenli takip yapabilme cesaretini gösterebilmektir. Oluşabilecek ani sağlık sorunlarına karşı acil durum fonu bulunmalıdır. Bu durum aile üyeleri arasında güvenlik endişesini ortadan kaldırırken oluşabilecek stresten arınabilmek için önemli görülen bir konudur.

Evlilik sürecinde finansal planlama yapılırken borç yönetiminin sağlıklı şekilde sürdürülmesi gerekir. Mali açıdan dengenin korunabilmesi için bu durum önemlidir. Özellikle evlilik süreci öncesinde birikmiş borçların finansmanı tek tek rapor edilmeli ve bu yönde bir plan oluşturulmalıdır.

Özellikle finansal açıdan büyük kararlar alırken yeni yaşam döngüsünü göz ardı etmeden bir planlama yapmak gerekir. Tam da bu dönemde yatırım fikirleri üzerine yoğunlaşıldığında amaç yaşam kalitesini arttırırken emeklilikten çocuklar için yapılacak harcamalara eğitim giderlerine tek tek yer vermeli ve uzun vadede bir plan oluşturmaya gayret etmelidir.

Aile içerisinde dengeleri sağlayabilmek için finansal hedefler belirlendikten sonra sağlam bir nakit temel oluşturulabilir. Bu sayede aile birliği içerisinde kişi kendini daha güvende ve finansal açıdan rahat hissedebilecektir.

Orta Yaşta Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Arasındaki Öncelikler

Orta yaş döneminde pek çok kişi hayatının hem fırsatları ile karşılaştığı bir döneme adım atmış hem de taşıyabileceği en büyük riskleri barındırdığı bir süreçtedir. Bu dönemde birey kariyerinde istediği olgunluğa artık erişebilmiş, yaşlılık dönemine dair belirli bir birikime sahip, kendi aile yaşantısını kurmuş aile döngüsü içerisinde eğitim, sağlık, barınma gibi ihtiyaçları giderebilecek bir evrededir.

Bu süreçte doğru bir finansal planlama yapmak aslında gelecekte daha sağlam adımlarla hayata yaklaşabilmeyi ve ekonomik açıdan daha da bağımsız hale gelebilmeyi sağlar.

Orta yaş evresinde doğru bir finansal planlama yapmak emeklilik döneminde oluşabilecek zararı ortadan kaldırmayı sağlar. Hayat standartlarını daha kaliteli hale getirmek isteyen bir birey tam da bu yaşta geçmişte başlatmış olduğu birikim sürecini üzerine ekleyerek verimli hale getirebilir. Hisse senedi, gayrimenkul yatırımları, emeklilik fonları bu süreçte en etkili yatırım araçları arasında kabul edilir.

Orta yaş döneminde finansal planlama ve yaşam evreleri yaparken amaç sadece tasarruf yapmak değil var olan borçları daha da minimize hale getirerek kullanılan kredileri doğru yönetebilmektir. Borçlar abartılı olduktan sonra kişinin ancak finansal özgürlüğüne daha da yaklaştığı düşünüldüğünde geri ödemede kolaylık sunacak her türlü avantaj değerlendirir.

Bu evredeyken kendi ailesini kurmuş olan bir yatırımcı çocuklarının da geleceğini düşünmek zorundadır. Kısa vadede veya uzun vadede ulaşabilecek güvenlik risklerini ortadan kaldıracak sağlık giderlerini karşılamayı sağlayacak bir finansal bütçe ayarlanmalıdır. 

Orta yaş döneminde olan bir kişinin portföy çeşitlendirme sürecini kullanarak riskleri azaltması, gayrimenkul satışı ya da alımı gibi tüm süreçlerde oluşan finansal istikrarı koruması önerilir.

Emeklilik Dönemi İçin Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri

Emeklilik dönemi için finansal planlamaya erken yaşta başlamak geleceğe daha güvenli adım atabilmeyi sağlayacaktır. Diğer dönemlerden farklı olarak emeklilik döneminde yaştan kaynaklı olarak oluşabilecek sağlık giderleri başta olmak üzere oluşabilecek günlük masrafların göz önünde bulundurularak yatırım yapılması önerilir.

Emeklilik dönemi için finansal planlama yapacak olan bir kişinin öncelikle erkenden birikim yapmaya başlaması gerekir. Bunun için bankalar devlet katkısı ve bireysel emeklilik sistemini önermektedir. Bunun yanı sıra düzenli olarak aylık bir yatırım aracını kullanarak birikim yapmakta bir seçenek olarak görülebilir.

Özellikle beklenmedik durumların karşılaşıldığı kriz dönemlerinde daha büyük masrafları altına girmek istemeyen kişilerin acil durum fonu oluşturulması önerilir.

Eğitim Harcamalarına Göre Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri

Eğitim harcamalarına göre finansal planlama yapacak olan bir kişinin yaşam evrelerinin hemen her aşamasında oluşan bu ihtiyacı gözünün önünde bulundurması önemlidir. Çocukların gündelik okul masraflarından üniversite döneminde oluşacak masraflara kadar kapsamlı bir süreci ele alan bir planlama aşamasını içerir. 

Özellikle bu aşamalarda ailelere büyük görev düşüyor. Kişinin finansal yaşam hedefiyle uyum sağlayıp plan oluşturulması gereken bir evredir. Özellikle çocukluk döneminden itibaren başlayan eğitim süreci düşünüldüğünde Finansal planlama ve yaşam evreleri aşamasında eğitim harcamalarının yaşam standartları ile uyumlu olmasına dikkat etmek gerekir.

Erken plan sürecinin başlangıcı aslında gençlik dönemidir. Süreçte ebeveynler eğitim planı oluşturarak çocuğun oluşabilecek masraflarını ilkokuldan üniversiteye kadar hesap edip erkenden birikim yapabilir. Üstelik bankaların sunduğu fırsatlar değerlendirilerek faiz getirisinden de faydalanabilir.

Böyle bir durumda yaşam döngüsü içerisinde eğitim harcamalarına nasıl bir yaklaşım geliştirmelidir? Bunun için öncelikle çocukların masrafları planlanmalı ve düzenli bir tasarruf alanı oluşturulmalıdır. Eğitimde buluşan masrafları karşılamayı sağlayacak olan öğrenim kredisi ya da devletin sunmuş olduğu ücretsiz burs imkanından da faydalanılabilir. 

Orta yaş dönemi itibariyle üniversiteye başlayacak olan bir kişinin eğitim hayatından beklentisi yaşın getirdiği evre düşünüldüğünde daha farklıdır. Eğitim harcamasında bulunacak olan bir kişinin yaşamın hemen her evresine göre değişkenlik gösteren bu sürece doğru plan yaparak yaklaşması gerekir.

Sağlık Giderleri İçin Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Yönetimi

Sağlık gideri bir bebeğin doğumundan yaşlılık dönemine kadar hemen her evde de görülebilecek masraflar arasında yer alıyor. Bu durumda ilk gençlik döneminden yaşlılık evresine kadar her aşamada doğru bir planı hazırlamak önemli görülüyor. Sağlıkta oluşan giderleri doğru finanse edebilmek için ulaşılabilecek yüksek masraflara karşı bireyin kendini koruması gerekir.

Yaşam evrelerine göre sağlık harcamasının gelişim sürecine baktığımızda gençlik dönemine daha çok yüksek bir bilinçle yaklaşmak ileride oluşabilecek pürüzleri önleyebilmekte etkilidir. İlk gençlik evresi atlatıldıktan sonra aile kurma süreci başlıyor. Çocukların doğumu ile birlikte başlayan sağlık masraflarına göz ardı etmeden birikimleri bu yönde güncellemek gerekiyor.

Aile ve çocuk sağlık sigortası bu dönemde öne çıkıyor. Bir sonraki yaş orta yaş olarak adlandırılan dönemde sağlık açısından yapılan harcamalarda belirgin bir artış görülebilir. Bu sebeple planlama yaparken de oluşabilecek ani rahatsızlıklar ve kronik hastalıklara karşı uzun vadede çözüm arayışında olmak gerekiyor.

Son evre emeklilik dönemi sağlık giderleri bu dönemde daha da artıyor. Tedavi süreci daha masraflı hale geliyor. Bu sebeple uzun vadede bir planlaması bulunanlar bu dönemde süreci daha rahat geçirebiliyor. Bireylerin kapsamlı bir sigorta poliçesine başvurması, sağlık konusunda kendisini güvence altına alması ve bu alanda oluşabilecek masrafları azaltabilmek için acil durum fonu oluşturması öneriliyor.

Kriz Zamanlarında Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri Stratejileri

Kriz zamanlarında finansal planlama ve yaşam evreleri planı yaparken tüm aşamaları göz önüne almak gerekiyor. Ekonomik krizin yaşandığı belirsizlik dönemlerinde felaketler, salgın hastalıklar veya ileri seviye işsizlik problemine karşı her aşama için bir strateji belirlenmelidir. Özellikle kriz dönemlerinde doğru bir strateji geliştirmek kısa vadede oluşabilecek finansal baskıyı azaltmayı sağlayacak bir güvenlik unsuru olarak öne çıkar.

Krizle mücadele kapsamında ilk gençlik döneminde amaç gelir kayıplarını önlemek ve işsizlikle mücadele edebilmektir. Bu sebeple acil durum fonu oluşturulabilir. Gelir artırıcı her türlü faaliyet burada finansal getiri üzerindeki yıpratıcı etkiyi azaltabilmek için önemlidir. 

Orta yaş dönemine geçildiğinde ise karşılaşılabilecek kriz kategorileri farklılaşır. Henüz yeni yeni aile kuran ve kariyerinde zirveye ulaşmış bir kişi aile içerisinde yaşanacak sağlık problemlerinde aniden görülecek bir işsizlik sorununu sebebiyle iş kaybı durumuna hazırlıklı olmalıdır. Her zaman için borçlarını daha hızlı ödemeye çalışmalı çocuklar için geleceğe dönük birikim yapmalıdır.

Uzun Vadeli Yatırımlar İçin Finansal Planlama Ve Yaşam Evreleri

Uzun vadeli yatırım süreci diğer yatırımlardan farklı olarak ortalama 10 yıllık bir döngüyü içerir. Finansal planlama yapan bir kişi daha fazla sürede birikim yaparak ileride daha büyük bir konuma ulaşabilmeyi hedefler. Bu tür yatırımlara bakıldığında daha çok yaşlılık dönemi olarak adlandırılan emeklilik sürecine birikim yapma amaçlı olarak değerlendirilir.

Uzun vadeli yatırım planında yaşam evreleri değiştikçe finansal planlama ve yaşam evreleri de değişecektir. Örneğin; gençlik döneminde uzun vadeli bir yatırıma başlayan bir kişi iş hayatına daha erken atılabilmek için böyle bir karar alır. Hedefe daha bilinçli şekilde sürece yaklaşmak ve portföyü çeşitlendirerek riskleri azaltmak yer alır.

Orta yaş denilen süreçte aile kurmaya yatkın hale gelen bir birey daha çok evlilik hayatı içerisinde çocukların eğitimi, ailenin sağlık harcamaları ve gayrimenkul alımı gibi süreçler için birikim yapmaya başlayacaktır.

Orta yaş döneminde uzun vadeli olarak yapılan yatırımlar kategorisinde emeklilik için yapılan yatırımlarda yer alır. Bir sonraki evreye geçmeden önce iyi bir birikim yaparak yaşlılık döneminde oluşabilecek temel masrafların giderilmesi planlanır. Yaşlılık dönemi emeklilik planında artık uzun vadeli yatırımın getirisi ele alınır.

Burada esas strateji gelir elde edecek yatırımlara yönelmektedir. Artık bu dönem için yapılacak yatırımlarda daha az risk almak öne çıkar. Sabit gelirli yatırımlar daha da artabilir. Uzun vadeli yatırımda önemli olan sabredebilmek ve süreçte oluşabilecek piyasa dalgalanmalarına karşı sağlam kalabilmektir.

Finansal Planlama Ve Yaşam Evrelerine Uygun Teknolojik Araçlar

Finansal planlama ve yaşam evreleri uygun teknolojik araçlar oldukça fazladır. Özellikle dijital sektörün gelişimi ile birlikte finansal planlama yapmak isteyen bir kişinin kullanabileceği uygulama sayısı oldukça fazla hale gelmiştir. Günlük hayatta yapılan harcamaların nerelere yapıldığı düzenli olarak takip edilebilir. Sağlıklı yatırım yöntemleri belirlenebilir. 

Borçların yönetimi konusunda daha profesyonel araçlardan faydalanım sağlanabilir. Gençlik dönemi denen evrede finansal yatırım sürecinde teknolojik araçlardan faydalanabilen bir kişi düzenli olarak hangi dönemlerde, nasıl bir birikim yapılabilir? sorusunun yanıtını alır. Özellikle alışkanlık kazandırılmak istendiğinde finansal uygulamalara başvurulur.

Bütçe harcama takip uygulamaları burada işe yarayacaktır. Acorns gibi farklı yatırım uygulamaları da bulunur. Risk seviyesini azaltabilmek ve doğru bir birikim yapabilmek için kullanılabilecek uygulamalar arasında yer alır. Orta yaş dönemine doğru kullanılabilecek teknolojik araçlar daha çok bütçe yönetiminden çıkarak borçların nasıl ödenmesi yönünü de fayda sunacak araçlara doğru yönelir.

Kredi kartı kullanımında nasıl bir strateji izlenmeli? Borçlar hızlı şekilde nasıl eritilebilir? sorularına yanıt aranır. Yaşlılık dönemine doğru artık emeklilik fonları, yatırımların risk yönetimi veya sağlık sigorta üzerine yapılacak planlama da portföyün rolü öne çıkar. Tasarruf sahibi emeklilik hedefine ne kadar yakın? Risk tolerans payı yatırım hedefiyle çakışıyor mu? Emeklilik gelir giderleri takip edilir. Harcama ve aynı zamanda gelen toplam gelirin düzenli olarak gözlemlenebileceği uygulamalar tercih edilir.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN