Çocuklara Sorumlu Para Yönetimini Nasıl Öğretebilirsiniz?

Çocukların para yönetimi yetişkinlerin para yönetimine göre oldukça zordur. Bireysel olarak kendi hayatının sorumluluğunu alabilecek bir düzeyde olamayan çocuk para yönetimini nasıl öğrenebilir?

Çocuk ilk gözlerini açtığı ailesi ile yaşam standartlarını kavramaya başlar. Bu süreçte geleceğini etkileyecek kalıp davranışları da yine bu ailede kazanır.

Çocuğun sorumlu para yönetimi yapabilmesi için özveri gerektiren bir süreci ebeveynlerin küçük yaşlarda başlatması gerekir. Bu süreçte özellikle para biriktirmenin önemine dikkat çekecek bazı alışkanlıklar geliştirilebilir.

Yalnızca konuşmak yerine süreci eylemlere dökmek çocuğun para yönetimi konusunda ilk adımı rahatlıkla atabilmesini sağlar. 

Çocuklarda sorumlu para yönetimini oluşturabilmek için kumbarada para biriktirme yöntemi ile süreç başlatılabilir. Çocuğun ilgisini çekecek farklı figürlerde kumbaralarla parasını saklaması için ek motivasyon sağlanabilir.

Çocuklara Yaşlarına Uygun Hangi Para Derslerini Öğretmeye Başlayabilirsiniz?

Çocuklara para bilinci hangi yaşta aşılanmalıdır? Ailelerin en çok dikkat etmesi gereken soru budur. Önemli olan sözlerle değil davranışlarla kendine rol model edindiği aileden doğru dersi alabilmesidir.

Çocuğun yaşına uygun para dersi öğretme sürecinde para yönetimini erken yaşta yapabilmesini sağlayacak becerileri kazanması istenir.

Ailenin çocuğa rol model olması ve süreci oldukça basit ve uygulanabilir hale getirmesi gerekir. Elbette ki hedeflerin belirlenmesi ve hedeflere ulaşmada yardımcı olacak malzemelerin çocuğa öğretilmesi de gerekir.

Her şeyden öte çocuğun para biriktirmeye sıcak bakabilmesi için teşvik edici uygulamalar sağlanabilir. Çocuklara para yönetimini öğretmek için en doğru yaş uzmanlara göre 7 yaş civarıdır. Bu yaştan itibaren çocuğa uygun miktarda harçlık verilerek kumbarasında biriktirmesi sağlanabilir.

Çocuklar iki yaşında paranın varlığını anlamaya başlıyor. 3 yaşından itibaren para alışverişi, satın alma davranışlarının geliştirilmesi için oyuncak kasalar ve oyuncak para birimleri kullanılabilir.

Çocuğun aldığı ürün karşılığında bedel ödediğini fark etmesi gerekir. 5 yaşındaki bir çocuk artık para kavramını fark etmiş tasarruf yapma bilincine doğru evrilmeye başlamıştır.

Yapılan alışveriş sonrası çocuğun artan bozuk paraları biriktirmeye başlamasını öğrenmesini tam zamanıdır. 6 yaşındaki bir çocuk kumbaranın varlığına alışır. Harçlık kavramı hayatının temeline yerleştirilmelidir. Çocuğun ihtiyaçları doğrultusunda harçlık verilmesi doğru para yönetimi yapmasını sağlar.

Bu sayede çocuk kendi seçimleri doğrultusunda harcama yapabileceğinin farkına varır ve bu finansal özgürlüğü tadarak birikim yapmayı keşfeder. 9-10 yaşlarına geldikten sonra artık temel matematik kavramlara hakim olduğu için kendi maliyet ve bütçe hesabını yapabilecek yaştadır. Alışveriş fişlerini incelemesine fırsat tanınabilir.

Uzmanlar çocuğa para verilmesi sürecini iki farklı aşamaya bölüyor. 7 ile 13 yaş arasındaki çocuklara haftalık harçlık 14 ve 18 yaş arasındaki çocukları ise aylık harçlık verilmeli.

Bu süreçte harçlık verilen çocuğun birikimi nasıl yapması gerektiği de aile tarafından eğitilerek öğretilmeli. Çocuğun para ile ilişkisi bebeklik döneminde başlar. Ailenin çocuğa 3 yaşından itibaren bu bilinci aşılaması gerekir. Peki bu nasıl yapılır?

Uzmanlar çocuğa 7 yaşından itibaren harçlık verilmesine uygun görüyor. Peki 3 yaşındaki bir çocuk bu bilince nasıl kavuşabilir? Daha önce denenmiş ve başarılı olunmuş uygulamalarda ailelerin 3 yaşından itibaren çocuklara koleksiyon yapmaya yani birikim yapmaya yönlendirdiği fark edilmiştir.

Bu bir hayvan figürleri koleksiyonu olabilir veya birbirinden renkli çıkartmaların ya da resimlerin bir araya getirilerek biriktirildiği bir koleksiyon ürünü olabilir. Süreç sonunda çocuk birikim yapmanın öneminin farkına varacak ve ilerleyen yaşlarda birikim yaparken zorluk çekmeyecektir.

Çocuklara Mali Sorumluluk Aşılamak İçin Harçlıkları Nasıl Kullanabilirsiniz?

Çocuklara mali sorumluluk aşılamak birikim yapma sürecinin ilk adımıdır. Bu aşama doğru şekilde öğretilemediğinde birikim sürecinde dahi bocalama yaşayan çocuk kumbarasında biriktirdiği parayı rahatlıkla harcayabilir.

Burada önemli olan yaptığı birikimi elinde tutabilme bilincine kavuşabilmesidir. Birikim yapma aşamasını doğru şekilde analiz edebilen bir çocuk her zaman yatırımını sağlam tutmakta başarılı olamayabilir.

Bu durumda mali sorumluluk kavramı öne çıkar. Çocuğun biriktirdiği harçlığını uzun süre elinde tutabilmesi varlığını gereksizse harcamalarla tüketmemesini anlaması gerekir. Bu nedenle çocuğa sınır kavramının doğru zamanda ve doğru metotlarla işlenmesi önemlidir. Çocuğun bir şeyin bedelini ödeyerek alması kavramı da muhakkak ki öğretilmelidir.

Çocukları Para Yönetimi Konusunda Eğitmenin Eğlenceli Ve İlgi Çekici Yolları Nelerdir?

Parayı yönetimi konusunu öğretmenin eğlenceli bir yolu var mıdır? Öncelikle unutulmaması gereken en temel konu para yönetimi aile ortamında başlar. Çocuğun düzenli harçlık kavramına alıştırılması gerekir.

Çocuğun harçlığından belirli bir miktar tasarruf ederek köşeye para ayırması için renkli kumbaralar tercih edilebilir. Çocuğun sınır kavramını kazanmasını sağlayan bu süreç sıkıcı ve monoton olmaktan çıkarak daha eğlenceli hale getirilebilir.

Bu ihtiyaç daha çok küçük yaşlarda para yönetimine ilk adımın atılacağı süreçte büyük önem taşır. Çocuğa para varlığını öğretmenin basit ve eğlenceli yolları var mıdır? Öncelikle ailenin empati yeteneğini geliştirmesi, strese kapılmadan süreci doğru yöneterek planlaması gerekir.

Öncelikle paranın neye benzediğini ve nerede bulunabileceği öğretilebilir. Gelecekte para biriktirildiğinde nelere kavuşacağı konusunda heyecan verici hikayeler anlatılabilir.

Çocuk alışverişe götürülüp eşyanın maliyetini öğrenmesi için fırsat sunulabilir. Market raflarındaki iki farklı ürünün fiyat kıyaslaması yapılıp fotoğrafları çekilebilir. Daha sonra bu ürünlerin deftere resmedilmesi istenerek bir köşesine fiyatı yazılabilir.

Çocuğun çok istediği bir oyuncağı alabilmesi için biriktirmesi gereken miktarın ayarlanmasında aileler birlikte bir plan oluşturabilir. Çocuk bu süreçte istediği eşyaya ulaşabilmek için kumbaraya her para atışında kendini daha iyi hissedecektir.

Mali Açıdan Bilgili Çocuklar Yetiştiren Ailelerin Hikayelerini Paylaşabilir misiniz?

Mali açıdan belirli bir birikime sahip aileler çocuklarını yetiştirirken daha sağlam ve özgüvenli şekilde hayata adım atabilmelerini mümkün hale getirir. Günden güne karmaşık hale gelen finansal ekonomi sürecinde çocukların ekonomi sistemlerini doğru şekilde analiz edebilmeleri için bu gereklidir.

Özellikle çağa ayak uydurmakta zorluk çeken ailelerin mali bütçe planlamasında yaşadıkları sıkıntılar çocukların geleceklerine de olumsuz olarak etkiler.

Doğru finansal kararlar alabilmesinde çocuğun beceri kazanmasını sağlayan bu süreç ebeveynlerin desteği ile ancak mümkündür. Ancak unutulmaması gereken önemli en önemli konu eğitim, cins, yaş ve kişinin bulunduğu sosyal ekonomik çevre gibi faktörlerinde etkisidir. Erken yaşlarda kazandırılan tüketim alışkanlığı ve tasarruf bilinci çocuğun ileride ülkesine katkı sağlamasını da destekler.

Finansal okuryazarlık sürecinde tüketim ve tasarruf davranışları üzerinde öneme sahip olan ailelerin çocukları üzerinde bir araştırma yapıldı. Bu deneysel grup 3 farklı okulda gerçekleştirildi. Deney ve kontrol grupları üzerinde etkisi incelendi.

Deney gruplarında hazırlanan finansal okuryazarlık eğitiminde 300 dakikalık bir eğitim sunuldu. Eğitim sonucunda öğrencilerin finansal okuryazarlık becerilerisi ve tasarruf alışkanlıklarında bir artış sağlandığı gözlemlendi.

Finansal araçları yönetebilecek kabiliyete sahip olan ailelerin sahip oldukları büyük şirketler ancak bu sayede sorun yaşanmadan ve batma tehlikesinden uzak büyütülebilir.

Erken Finansal Eğitim Çocukların Gelecekteki Finansal Alışkanlıklarını Nasıl Etkiler?

Çocuğun erken yaşta finansal sistemlerle tanışması ileride kendisini mali açıdan zor durumda bırakacak işlere yönelmesini engeller. Bu aşamada ailesinin desteğiyle deneme yanılma yöntemleri ile para kazanma ve para kaybetme duygularını keşfeden bir çocuk etkinlik döneminde paranın kıymetini ve sorumluluğunu bilerek iş kurma deneyimlerine başvurur.

İlk elden kayıp sürecine aile ile atlatan bir çocuğun ilerleyen yaşlardaki finansal başarısı daha kuvvetli ve güçlü olacaktır. Erken yaşta çocuklara para kazanmayı öğretebilmek için bazı pratik ipuçları bulunur. Finansal güveni öğretirken rol model belirlenmelidir.

Basit hedefler belirlenmeli. Hedef belirlerken amacın bu hedefe ulaşma olduğu fark ettirilmelidir. Para biriktirmesi teşvik edilmelidir.

Küçük yaşlarda finansal okuryazarlık becerisine sahip olan bir çocuk tasarruf kavramının bilincine daha hızlı kavuşur. Bütçeleme yöntemlerini kendi kendine keşfedebilir.

Yatırım kredisi, sigorta gibi kavramların değerini daha iyi kavrar. Kendi adına daha rahat finansal kararlar verebilir. Verdiği bu kararların risklerini kontrol edebilir. Davranışlarının sonucunda mali olarak yaşayabileceği kaybı daha önceden rahatlıkla fark edebilir. Özellikle kritik anlarda daha rahat karar verebilir hale gelir.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN