DeFi (Merkezi Olmayan Finans) Nedir ve Nasıl Yatırım Yapılır?

Çağın teknolojileri ile birlikte birçok alanda merkezi bir otoritenin varlığına artık gerek duymadan birçok işlem gerçekleştirilebiliyor. Evet, aslında ben de dahil olmak üzere hepimiz her konuda daha fazla özgürlük istiyoruz. Finans konularında ise bir bankaya bağlı kalmanın ve onun belirlediği oralarla iş yapmanın mecburiyeti bu alanda ki özgürlüğün sınırlı olduğunun ciddi bir kanıtı sayıldığını bilmenizi isterim.

Günümüz teknolojik sistemleri işte bu finansal otoritelere bağımlı olmadan iş yapmamıza yardımcı oluyorlar. Daha iyi anlamanız için konuyu biraz daha açacak olursam; hepimiz alışık olduğumuz klasik finans sistemi üzerinden paça çekim, kredi kullanma, para yatırma ve çeşitli alanlarda yatırım yapmak için bankalarla çalışıyor.

Çoğu insan başka bir seçenek olmadığından belki de bu işlemleri mecburi olarak bankalar üzerinden gerçekleştirmek zorunda kalıyorlar. Bahsettiğim yeni sistemler ile bu zorunluluk yavaş yavaş ortadan kalkabilir. Merkezi otoritelere bağlı kalmadan tüm para işlerini gerçekleştirebilir ve yatırım planlarını şekillendirebilirsiniz.

İşte bunu son dönemin yeni sistemlerinden olan DeFi ile yapabilirsin. Durum böyleyken insanlar DeFi (Merkezi Olmayan Finans) nedir ve nasıl yatırım yapılır konuları hakkında araştırmalar içerisine girmektedirler. Hepsini sizler için detaylıca açıklamaya çalışacağım.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans) Nedir?

Hayatımıza yakın zamanda giren DeFi aslında İngilizce bir kısaltmadır. De: ‘‘Decentralized’’ ve Fi: ‘‘Finans’’ kelimelerinin kısaltmalarıdır. Belirttiğim bu iki İngilizce kelimenin Türkçe karşılığı ise ‘‘Merkeziyetsiz Finans’’ demektir. İşte bu merkeziyetsiz yapısı ile herhangi bir finans kuruluşuna başvurmadan internet üzerinden bu sisteme dahil olabiliyorsunuz.

Tabi merkeziyetsiz bir yapısı olması bazı sözleşmelere tabi olmayacağınız anlamına gelmiyor. Yasal bağlayıcılığı olan birtakım durumlar elbette söz konusu. Şimdi sizlere sunacağım alt başlıklar ile de DeFi hakkında biraz daha detaylı bilgiler edineceksiniz.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans) Coin Nedir, Ne İşe Yarar?

DeFi mademki bir merkezi olmayan finans sistemi, öyleyse burada ki maddi durumun karşılığı ne ile temsil edilecek? Sizinde ilk aklınıza gelen soru bu olsa gerek diye düşünüyorum. DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’de kullanabileceğiniz kripto para birimleri mevcuttur. Bu para birimleri için de bir DeFi cüzdana ihtiyacınızın olduğunu bilmelisiniz.

Bahsettiğim coinler arasından seçim yapabilmenizin yanı sıra tokenlar mevcuttur. Yatırım gerçekleştirilebilecek bazı DeFi (Merkezi Olmayan Finans) para birimlerini sizin için şöyle sıralayabilirim: Frax Share, Lido Dao, Rocket Pool, SushiSwap, PancakeSwap, İnternet Computer, Uniswap.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans) Cüzdan Nedir, Ne İşe Yarar?

Kripto birimlerinizi veya kripto varlıklarınızı güvenli bir şekilde saklamanıza yarayan elektronik bir cüzdandır. Tabi yine merkezi finans otoritelerinden bağımsız bir cüzdan! Yalnızca kullanıcısına özel ve üstün korumalı bir cüzdandan bahsediyoruz.

Bu dijital cüzdan ile internetin olduğu dünyanın herhangi bir yerinden finansal işlemlerini gerçekleştirebilme özgürlüğüne sahip olarak finans işlemlerinizi dilediğinin gibi yapabilir ve aynı zamanda yatırımlarınıza yön verebilirsiniz.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans) Starking Nedir, Ne İşe Yarar?

Bankalar üzerine kurulu olan geleneksel finans sisteminde açılan tıpkı vadeli mevduat hesaplarını andırır bir sistemin adıdır DeFi Starking. Tabi bu işlem için sistem üzerinden ilk olarak bir kripto parayı tercih etmeniz gerekli. Sonra seçtiğiniz kripto para platformundan Stack edilebilir coinleri satın almanız lazım.

Sonra ise tıpkı vadeli mevduat hesaplarına benzer şekilde 30 gün, 90 gün veya 120 günlük vade seçeneklerinden birini tercih etmelisiniz. Bu kısımda size yardımcı olan bir sistem var; APY (Annual Percentage Yield) bunun açılımı ise ‘‘Yıllık Faiz Getirisi’’ işte bu yıllık oranları değerlendirerek size en kazançlı görünen vadeyi tercih edebilirsiniz.

Seçtiğiniz vadede değerlendireceğiniz kripto paraların aylık APY yüzdelerini oranlanılarak yatırdığınız coinler üzerinden faiz getiri sunacaktır. Gerçekleştirdiğiniz Stack işlerinde kilitli ve esnek olmak üzere seçim yapabileceğiniz iki seçenek mevcut. Bu iki seçeneği sizler için açıklamak istiyorum:

Kilitli Stack İşlemi:

Bildiğimiz o klasik mevduat hesaplarında vade günü gelene değin işlem yapılamıyor. İşte Kilit Stack işleminde de sizin tercih ettiğiniz coinleriniz ile vadeniz dolmadan herhangi bir işlem yapamamanız anlamına geliyor.

Esnek Stack İşlemi:

Bu işlemde ise isminde de anlaşılacağı gibi esnek hareket ederek hesabınızda bulunan coinlerinizle istediğiniz zaman işlemler gerçekleştirebileceğiniz anlamına gelmektedir. Klasik bankacılık sisteminde de olduğu gibi burada da Esnek Stack hesabınızın kazanç oranı daha düşük seviyelerde olmaktadır. Bilmeniz ve dikkat etmeniz gereken önemli nokta ise her coin sınırlı oranda Stack kabul etmektedir.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’ye Nasıl Yatırım Yapılır?

Son dönemde ortaya çıkan tüm finansal sistemler gelecek vaat etmektedir. Bunun sebebi gelişen dünyanın finansal ihtiyaçların da çeşitlenmesidir. Finans camiasının tüm uzmanlarının görüşü ise DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’nin finans sisteminin ayrılmaz bir parçası olacağıdır. Durum bu şekilde analiz edildiğinde kripto paralar ve onların dahil oldukları blok zincir teknolojilerinin oldukça karlı yatırım enstrümanlarına düşünebilecekleri tüm kesimlerin kabul ettiği bir gerçek haline dönüştü.

Konuyu detaylandıracak olursam eğer: günümüzde oldukça büyük çaplı işlem hacimleri sergileyen dijital paralar blok zincir teknolojisini çok iyi bir şekilde kullanmaktadır. İşte bu dijital paralar değerlerini katladıkça da şirketler de değerlerini bir o kadar yükseklere çıkarmaktadırlar.

Kısaca söylemem gerekirse bu şirketlerin hisse fiyatları yükseliyor ya da belli dönemlerde tavan seviyelerine ulaşabiliyor. Bu noktada ki göz ardı edilemez gerçek ise kripto para şirketlerinin tüm yatırımcılar için kaçırılmaz bir fırsat haline getiriyor. Bu sistem kullanıcılarına tatmin edici gelir elde etme imkanı sunmaktadır.

DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’nin Riskleri Neler?

DeFi (Merkezi Olmayan Finans) kullanıcılarına iyi kazanç oranları sunmaktadır. Bu sistemde merkezi finans otoritesi bulunmasa da kullanıcıları mantık olarak klasik finans hizmetinin sunduğuna benzer hizmetlerden faydalanmaktadırlar. Klasik finans siteminde olduğunu gibi DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’de tüm kazançların yanı sıra elbette risklerde mevcuttur. Bu risklerden haberdar olabilmeniz için sıralıyorum:

1. Kalıcı Olmayan Kayıp: DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’nin sisteminde ona özgü bir risktir. Likidite havuzu içinde Token Stake yaptığınızda, giriş yaptığınızda ki ilk fiyatın değişmesinden sonra varlığınızı çekmek istediğinizde yatırmış olduğunuz tokenlerden bazılarını kaybetme ihtimalinin olduğunu anlamına gelir.
2. Regülasyon Riski:  Devletler değişen sistemi düzene sokmak için yeni kanunlar çıkarabilir. İşte yatırımınızı yaparken devlet tarafından risk altında olup olmadığını ileride devlet tarafından kapatılma durumunun olup olmadığını ön görmeniz gerekmektedir.
3. Yazılım Riski: Biliyorsunuz ki dijital dünya kodlamalardan oluşmaktadır. İşte bu risk bahsettiğim bu kodlar ile alaka gerçekleşebilecek riskleri anlatmaktadır. Bu noktada direkt olarak sizin yatırımınızı hayati bir biçimde etkiler ve riskin boyutu da gerçek anlamda yüksek olur. DeFi (Merkezi Olmayan Finans) DApp’leri ile bağlantılı yazılan kodlar dijital cüzdanınız ile kötü niyetli kişilerin bağlantıya geçmesine sebebiyette verebilmektedirler.
4. Token Riski: DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’da sahip olduğunuz tokenlerin riskleri; akıllı kontrat güvenliği, likiditesine ve bunların bağlı olduğu projelere ve ekiplere göre değişiklik gösterebilir. DeFi (Merkezi Olmayan Finans)’de fazla sayıda token mevcuttur. Bunların arasında gerçekten çok düşük piyasa değerine sahip oldukça fazla da token bulunmaktadır. Yatırımınızı yaparken tokenlerle ilgili bu risklerin önemli olduğunu ve buna karşı tedbirli olmanız gerektiğini unutmayın.

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN