Dijital Ödeme Trendleri Tüketici Davranışlarını Değiştiriyor Mu?

Dijital ödeme kanalları son yıllarda büyük bir çıkış yakalayarak nakit ödemelerin önüne geçti. Tüketiciler için büyük bir kolaylık haline gelen dijital ödeme trendleri en büyük çıkışını pandemi döneminde yaşadı. Nakit paranın elden ele gezdiği dönemde sağlık sorunlarının daha hızlı yayılacağını düşünen çoğu insan temassız ödeme gibi dijital ödeme seçeneklerine yöneldi.

Ayrıca online alışverişler arttığı için mobil cüzdanlar üzerinden yapılan dijital ödemelerde de hatırı sayılır artışlar oldu. Bütün bunlar tüketicilerin farkında olmaksızın yeni davranışlar kazanmasını sağladı. Halk arasındaki tabir ile ‘’Bir şeyi 40 gün yaparsan o senin ahlakın olur.’’ sözü gerçek oldu.

Aylarca dijital ödeme trenlerini kullanan tüketiciler sadece ödeme yöntemini değiştirmedi. Aynı zamanda tüketicilerde davranış değişiklikleri de meydana geldi. Tüketicilerin eskisi gibi nakit taşımaması, temassız ödeme noktalarını tercih etmesi değişen davranışlara örnek gösterilebilir.

Dijital ödeme trendleri dünya çapında önem kazanırken tüketiciler online ödeme yapabilecekleri alanları daha sık tercih eder oldu. Kıyafetlerini ya da eşyalarını dükkanlar gezerek almak yerine indirimin olduğu sitelerden dijital ödeme yöntemleri kullanarak alan insan sayısı arttı.

Dijital ödemenin yaygınlaşması ise bu ödeme yöntemi ile çalışan işletmelerin daha fazla avantaj sunmasına ve bankaların dijital ödeme seçeneklerini artırmasına neden oldu. Bütün bu değişimlere bakıldığında tüketicinin bilerek değil menfaati için ödeme davranışlarını değiştirdiğini görmek mümkün. 

Tüketici Alışkanlıklarını Yeniden Şekillendiren En Son Dijital Ödeme Trendleri Nelerdir?

Tüketiciler üzerinden yapılan araştırmalara bakıldığında dijital ödemelerin dijital pazarlama çalışmaları ile doğru orantılı olduğu görülür. Dijital pazarlamanın önem kazanması ve küçük işletmelerin dahi dijital bir dükkan edinmesi ödemelerde de dijital seçeneklere yönelişi artırmıştır.

Tüketiciler, dijital alışverişlerin hızlı olması ve indirimli ürün seçeneğinin bulunması gibi nedenlerden dolayı da online alışverişe rağbet etmiştir. Yapılan online alışverişler ise doğrudan ödeme alışkanlıklarını etkilemiştir. Kapıda nakit ödeme seçeneğinin aksine daha avantajlı olan dijital ödeme seçenekleri tüketicilerin parayla temas etmeden ve taksitlere ayrılmış bir şekilde alışveriş yapmasını sağlamıştır. 

Dijital Ödeme Trendleri Nelerdir?

Tüketiciler için online alışveriş yapmak demek, uzaktaki bir insanla dahi ticari ilişkiler kurmak demektir. Ülkenin bir ucundan diğer ucuna yapılan bu alışverişlerde ödemenin nakit olarak ulaştırılması epey zaman alacaktır. Ancak dijital ödeme yöntemleri kullanmak bu sürenin dakikalara düşmesine olanak sağlar. Bu yüzden tüketiciler dijital ödeme trendleri üzerinden alışveriş yapmayı daha avantajlı görmektedir. 

Havale EFT

Bankalar aracılığı ile yapılan bu ödeme şeklinde eğer aynı bankanın müşterisi olarak görünüyorsanız satıcıya havale yolu ile ödeme yapabilirsiniz. Farklı bankalar arası ödemelerde ise EFT seçeneği ile alışverişinizi gerçekleştirebilirsiniz. Tüketiciler bu ödeme seçeneğini kullanmaları halinde online mağazalardan indirim kazanabilmektedir. Bu nedenle de çoğu tüketici  indirim imkanı için bu yöntemleri tercih edebilmektedir. 

Kredi Kartı

Dijital alışverişlerde en sık kullanılan ödeme trendi kredi kartlarıdır. Taksit imkanı sunması en büyük avantajı olurken tüketicilerin acil nakit ihtiyaçlarını karşılaması da kredi kartlarını değerli hale getirmektedir. 

Sanal Cüzdan

Birkaç banka kartının ve kredi kartının kayıtlı olduğu sanal cüzdanlar kart bilgilerinin saklanması ve online alışverişlerde güven ortamının sağlanması için gerekli görülmüştür. Banka bilgilerini vermek istemeyen ve sık sık online alışveriş yapan kişiler genellikle bu ödeme yöntemini tercih etmektedir. 

Temassız Ödeme ve QR Kodu

Bankalar tarafından dijital ödeme trendlerine dahil edilen son sistem ödeme yöntemlerinin başında temassız ödemeler geliyor. Kredi kartı ya da banka kartı kullanıcıları kartlarını sadece pos cihazlarına okutarak ödeme yapabiliyor. Bunun bir uzantısı olan ve telefon üzerinden QR kod ile yapılan ödemeler ise nakdi ve banka kartı yanında olmayan tüketiciler için özel bir ayrıcalık sunuyor. 

Dijital Cüzdanlar Ve Mobil Ödemeler Tüketici Tercihlerini Nasıl Etkiliyor?

Son dönemlerde tüketiciler dijital cüzdan ve mobil ödeme üzerinden yapılan işlemleri daha sık kullanılıyor. Bu yöntemlerin kullanılmasında en etkili neden ise hızlı ve güvenilir olmaları geliyor. Sadece alışverişlerde değil fatura ödemeleri ya da abonelik ödemelerinde de bu tür yöntemler tercih ediliyor.

Dijital cüzdanlar tek bir kanal üzerinden bütün banka hesaplarına erişim sunması ve tek seferde bütün banka harcamalarını yönetebilme gücüne sahip olduğu için en ayrıcalıklı sistem oluyor. Kullanıcılar bu sistem üzerinden gelir giderlerini daha rahat bir şekilde yönetebilirken ellerinde fiziki bir cüzdana gerek duymuyorlar. İnternet ve mobil uygulamalar üzerinden takip edilebilen bu sistemi birçok banka desteklediği için dijital cüzdan kullanan sayısı da gün geçtikçe artıyor. 

Dijital cüzdanlar aynen elimizde tutmaya alıştığımız cüzdanlarda olduğu gibi banka kartlarımızın, kredi kartlarımızın ve paralarımızın bulunduğu özel uygulamalardan oluşuyor. Tek seferde bütün dijital varlığımızı önümüze seren bu sistemler aslında bütünü tek parça halinde görmemize de imkan tanıyor.

Ayrıca çoğu dijital cüzdanın sunduğu teknik analizler ile borçlarımızı yönetmemiz, harcamalarımızı hangi alanda daha fazla olduğunu fark etmemiz daha kolay oluyor. Tüketiciler dijital cüzdanlardaki analizlerden ve işlem kolaylığından dolayı bu ödeme trendini daha çok kullanıyor. 

Dijital cüzdanların en önemli avantajı mobil ödemelerde yaşanan kolaylıklar oluyor. Bankalara, şubelere gitmeden bütün borçların ve faturaların ödendiği bu sistem tüketicilerin konforunu artırıyor. Alışverişlerde de avantajlı olan mobil ödemeler sayesinde karta dahi gerek duymadan QR kodlu ödemeler yapılabiliyor. 

Temassız Ödemeler Çağında Hangi Davranış Değişiklikleri Gözlemleniyor?

Temassız ödemeler salgın hastalık dönemlerinde virüslerin yayılmasını engellemek amacıyla daha sık kullanılan ama zamanla alışkanlık haline gelen uygulamalardan biri oldu. Tüketiciler için zaman kayıplarını önleyen bu uygulama alışveriş sonrası pos cihazına şifre girme ve bekleme gibi sorunları ortadan kaldırdı.

Fiziki para ile yapılan ödemelerde paranın elden ele geçmesi, sayılması gibi durumları da ortadan kaldıran temassız ödemeler çağı tüketicilere hız ve zaman kazandırdı. Özellikle büyük alışveriş mağazalarında yaşanan kasa beklemelerini minimuma düşüren uygulama ulaşımda da faydalı oldu.

Para ya da otobüs kartı taşımak zorunda kalmayan tüketici ulaşım araçlarında sunulan temassız ödeme noktaları ile ulaşım araçlarını daha verimli bir şekilde kullanabiliyor. 

Temassız ödemelerin davranışlar üzerindeki değişimlerine bakıldığında ise insanlar artık para taşımak yerine her noktada tek bir kart ile ödeme yapabiliyor. Sistemi hızla ilerleten bu ödeme yöntemi sayesinde alışverişler pratik bir şekilde tamamlanıyor. Sağlık ve hijyen koşullarının ön plana çıktığı günümüzde tüketiciler temassız ödeme yaparak steril bir kullanım elde ediyor. 

Dijital Ödeme Seçenekleri Harcama ve Tasarruf Kalıplarını Etkileyebilir Mi?

Dijital ödeme seçeneklerinin büyük bir kısmı yapay zeka ile birlikte çalışmaya başladığından beri tüketici harcamalarını listeleyen analizler sunuyor. Tüketiciler ise yapmış oldukları harcamaların yüzdelik dilimler halinde gösterildiği grafikler üzerinden gelir ve giderlerine dair bilgiler edinebiliyor.

Bu nedenle dijital ödeme seçenekleri tüketicilerde harcama bilinci oluşturuyor diyebiliriz. Harcamalarını daha somut bir şekilde görebilen tüketici gelirini ve giderini ayarlamada sorun yaşamıyor. Bunun doğal sonucu olarak tasarruf yöntemleri geliştirebiliyor. Ayrıca dijital cüzdan ve mobil uygulamalar üzerinden tüketicilerin tasarruf etmelerini sağlamak adına birikim hesapları oluşturulabiliyor. Tasarruf etmek isteyen tüketiciler harcamalarını doğru yöneterek nasıl daha tasarruflu bir bütçe yönetimi yapacaklarını görebiliyor. 

Dijital ödeme seçeneklerinin harcama ve tasarruflar üzerindeki etkisi çoğu tüketici tarafından yeni yeni ortaya çıkıyor. Bu nedenle tüketici davranışlarında dijital ödeme seçeneklerinin etkisini ilerleyen zamanlarda daha net görmek mümkün olacak. Özellikle harcama ve tasarruf kalıpları oluşturmak isteyen tüketiciler için dijital ödeme seçenekleri adeta bir gelir gider tablosu yerine geçecektir. 

Güvenlik Kaygıları Tüketicinin Dijital Ödemelere Olan Güvenini Nasıl Etkiler?

Dijital ödemeler hızlı ve pratik olmasından dolayı tercih ediliyor olsa da tüketiciler güvenlik sorunları nedeniyle kaygı yaşayabiliyor. Özellikle temassız ödemelerde kartın kaybolması ve ya başka birinin eline geçmesi halinde kolaylıkla harcama yapılabileceği biliniyor. Tüketiciler bu güvenlik sorunu nedeniyle dijital ödemelerde temkinli davranmaya ve bir süre daha nakit parada kalmaya devam ediyor.

Ayrıca havale ve EFT gibi durumlarda yanlış hesaba gönderilen ödemelerde para iadesinin zor olması gibi sorunlar da güvenlik kaygılarını artırabiliyor. Online ödemelerde güvensiz sitelere girilen kart bilgilerinin çalınması ise bir diğer güvenlik sorununu oluşturuyor. Tüketiciler bütün bu durumları göz önünde bulundurarak daha güvenli bir dijital ödeme dünyası oluşmasını bekliyor. 

Dijital ödemelerdeki güvenlik sorunları her ne kadar dijital ödemelere olan güvenin sorgulanmasına neden olsa da sunduğu avantajlar bu durumun önüne geçiyor. Dijital ödeme sunan kurumlar ise yenilikçi çözümleri ile güven ortamının oluşmasına ön ayak oluyor. 

Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,

Anıl UZUN