Dünyada E-Pasaport Kullanımı
Dünya her geçen gün daha fazla küreselleşmekte ve ülkeler arasındaki farklılıklar ortadan kalkmaktadır. Daha önceki zamanlarda ülkeler ve bölgeler arasında seyahat etmek için oldukça farklı izinlere gerek duyuluyordu. Günümüzde de benze prosedürler söz konusu olsa da bazı gelişmeler sayesinde hizmetlerden yararlanmak ve seyahat etmek oldukça kolay hale geldi. Özellikle ülkeler arasında seyahat etmek ve çalışmak için vize ile birlikte pasaporta ihtiyaç duyuyoruz. Geçmişten günümüze pasaport ve vize işlemleri sürekli gelişen bir yapıya kavuşmuştur. Pasaportların ülkeler arasında geçişi sağlaması adına güvenilir bir şekilde oluşturulmuş olması gerekir. Pasaportlarla ilgili pek çok dolandırıcılık ve sahtekarlık Vakaları da söz konusu olmuştur. bu nedenle günümüzün teknolojisine uygun şekilde pasaport ve kimlik gibi belgelerin üstün güvenlik özelliklerine sahip olmasını bekliyoruz. Ayrıca yeni pasaport teknolojileri sayesinde pek çok şirket personel ihtiyacını daha kolay bir şekilde karşılayabilecektir.
Günümüzde kimlik ve kişisel bilgilerde güvenliğin sağlanabilmesi için yeni pek çok teknoloji ortaya çıkarılmıştır. Özellikle kişilerin güvenilir olabilmesi için çipli sistemler sayesinde geçişinin sağlanması ve kimliğinin kontrol edilmesi sistemleri geliştirilmiştir. Tüm ülkelerde göçmenlerin yoğun bir şekilde talebi olduğundan bu sistem sayesinde ülkelerin talebi ve özellikleri doğrultusunda bireylerin gelmesi sağlanıyor. Çipli sistemler sayesinde kişilerin önemli bilgileri yer aldığı için ve kişisel olarak yanıltıcı kimlikler oluşturmak zor olduğundan oldukça güvenilirdir. Günümüzde pek çok ülke pasaportlarda çipli sistemi kullanmaya başlamıştır. Çipli sistemler içerisinde yer alan teknoloji sayesinde oldukça güvenilir bir şekilde seyahat etmek ve ülkeler arasında geçiş yapmak kolay hale gelmiştir. Bu pasaport türüne çipli pasaport, biyometrik pasaport veya e-pasaport gibi isimler de verilebiliyor.
E–Pasaportların Özellikleri Nelerdir?
Çipli pasaport olarak da bilinen e-pasaportlar bireylerin kimlik bilgilerinin tümünün yer aldığı güvenilir belgelerdir. Çipli pasaportlar içerisinde bireylerin fotoğraflarına, parmak izine, imzasına ve biyometrik verilerine yer veriliyor. Bu pasaportların diğerlerinden en önemli farkı yongalı olması ve parmak izi ile biyometrik verilerin saklanabilmesidir. Bu pasaportlar makinelerde okunabilen özellikteki pasaportlara benzer niteliktedir. Makinede okunabilen pasaportların bir türü olarak kabul edebilsek de daha yüksek güvenlik katmanlarıyla donatılmıştır. Bu pasaportların içerisinde yer alan yongalar arka kapakta ya da kimlik sayfası içerisinde yer alır. Ancak pek çok ülkede çiplerin pasaportun arka kapağında yer aldığını söyleyebiliriz. Yonga özel cihazlarla okunabildiği için pek çok sahte girişime karşı büyük bir önlem oluşturur. Bu pasaportların alt kısmında cihazlar tarafından okunabilecek ve 44 karakterden meydana gelen iki satır yer alır.
E pasaportlarda sunulan teknoloji sayesinde gözle görülebilir nitelikteki bilgiler dijital olarak saklanan bilgilerle karşılaştırılır. Özel cihazlarla okuma yapıldığı için pasaport üzerinde düzenleme yapılmış olsa bile çiftlerde yer alan bilgilerle çelişki olması durumunda geçişe izin verilmez. Temassız nitelikteki çip teknolojisi özellikle sınır kapılarında güvenliği sağlamakla birlikte hızlı bir pasaport kontrolünü de mümkün kılar. E-pasaport ayrıca pek çok standarda göre şekillendirilerek oluşturulur. ICAO standartlarına uyumlu e-pasaportlar sayesinde güvenli ve kontrollü bir geçiş sağlanabiliyor. E-pasaportların düzenlenmesi için herhangi bir yaş sınırı da bulunmuyor. Bu nedenle pasaportlarda refakat hanesinin bulunmadığını da belirtmek gerekiyor. Çipli pasaportlar en az 6 aylık en fazla da 10 yıllık şekilde düzenlenebiliyor. Ancak 18 yaşını doldurmamış olan bireyler için en çok 5 yıllık pasaport tanzimi yapılabiliyor.
E–Pasaportun Sunduğu Güvenlik Önlemleri
Günümüzde göçmen sorunları pek çok ülkenin karşı karşıya kaldığı önemli bir problemdir. Ayrıca terör ya da kaçak yollarla ülkeye dahil olmak isteyen bireyler de Oldukça tehlikelidir. bu nedenle ülkeler sınır kapılarında oldukça yüksek güvenliğe önem vermektedir. Bu önlemler sayesinde kimlerin girdiği ve belgelerin güvenilir olup olmadığı kolaylıkla anlaşılabiliyor. Günümüzde kullandığımız pek çok kartta olduğu gibi pasaportlar üzerinde de geliştirilen çipli sistemler önemli bir güvenlik adımı olmuştur. çipli sistemler pasaportun güvenilir olmasını sağlarken alınan tek önlem tabii ki de bu değildir. E-pasaport üretim aşamasından başlayarak tüm sınır noktalarında önemli güvenlik önlemleri ile donatılmıştır. E-pasaport için gerekli olan tüm politika ve uygulamalarda süreçlerin her biri gizlenmiş güvenlik önlemlerine sahiptir. Pasaportların tanziminde yetkili mercilerce kullanılan özel kağıtlara, mürekkeplerle ve üretim tekniklerine yer verilmiştir.
E-pasaportun sahibi olduğu bu önlemlerin yanında içerisinde bulunan çipler farklı müdahalelere karşı şifrelenmiştir. Bu şifreler aracılığıyla e-pasaportun çalınması ya da farklı bir durum nedeniyle oluşacak sorunlara karşı önlem alınmıştır. Bu şifrelere ulaşmak mümkün olmadığı için sahte pasaport düzenlemek de imkansız bir hale gelmiştir. Ayrıca e-pasaportun çiplerine ulaşmak için pek çok özel güvenlik sistemi geliştirilmiştir. Bu sayede pasaportların taşıma şifreleri farklı kişiler tarafından erişirse bile çiplere herhangi bir yazım yapılamıyor. Ayrıca pasaportların üzerinde yer alan yongalara ülkeler tarafından yetkili imza makamı kullanılarak dijital imza sağlanıyor. Bu özellik sayesinde de pasaporta işlenmiş verilerle yongalar üzerinde bulunan dijital verilerin eşdeğer olması gerekiyor. E-pasaportların sahip olduğu bu güvenlik önlemleri ülkeler ve topluluklar açısından oldukça önemlidir. Ülkeler bu önlemler sayesinde sınırlardan geçiş yapan bireyleri kontrol altında tutabilmektedir. Ayrıca günümüzde uzaktan çalışma olanaklarının ve farklı ülkelerden personel temininin olduğu düşünülürse bu sistemler yatırımcılar açısından da gereklidir. Pek çok yatırımcı ve girişimci personellerini e-pasaport sahipleri arasından seçebilir. Ayrıca bu alanda yapılacak yeni çalışmalar ve geliştirmelerle ilgili kaynak oluşturma görevini de üstlenebilir. Bu alanda geliştirilecek teknolojiler sayesinde iş süreçleri de daha nitelikli bir hale gelecektir.
E–Pasaportlarda Kopyalama Yapılabilir mi?
E-pasaport ile ilgili en önemli sorulardan birisi farklı kişiler tarafından kopyalanıp kopyalanamayacağıdır. Teorik olarak bakıldığında e-pasaport içerisinde yer alan bilgilerin farklı bir çip içerisine kopyalanması mümkün gözüküyor. Ancak bu kopyalama sırasında verilerde bazı değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler sonrasında pasaport üzerinde bulunan dijital imza geçersiz hale gelir. Dijital imzanın geçersiz kılınması nedeniyle e-pasaportun kullanılabilir olma durumu da bitmektedir. Farklı kişiler tarafından dijital imzanın da yapılabilmesi teorik olarak mümkün olsa da açık anahtarlar dizini tarafından sertifikanın sahte olduğu anlaşılacaktır. E-pasaportun bu güvenlik önlemleri pek çok kurum ve devlet açısından oldukça önemlidir. Devletler ve diğer şirketler bu sistem sayesinde nitelikli insan gücüne oldukça kolay bir şekilde erişilebilecektir.
E-pasaport ile ilgili önemli sorunlardan birisi de kişilerin bilgilerine erişimdir. E-pasaport içerisinde bulunan kişisel bilgilerin farklı kişiler tarafından görülebilmesi mümkün değildir. Bu bilgilere farklı şekillerde ve sahtekarlıkla ulaşım mümkün olsa da kullanımı mümkün olmamaktadır. Ayrıca e-pasaport içerisinde bulunan bilgilerin okunabilmesi için makinede okunabilir alan olarak belirlenen görsel bölümün çözümlenmesi gerekir. Bu durum ise çok mümkün gözükmüyor. Ben bir yatırımcı olarak e-pasaport ile ilgili gelişmeleri oldukça önemli görüyorum. Hatta bu pasaportlarda ki güvenlik önlemlerinin daha da geliştirilmesi ve bu alanda yeni yatırımların oluşmasını istiyorum.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,
Anıl UZUN