Enerji Depolama Teknolojileri ve Yatırım Potansiyeli
Elektrik üretimi için, günümüze adapte olma konusunda çok yönlü çalışmalar yürütülüyor. Maliyeti minimuma indirgeme, karbon salınımı ile şebekeleri akıllı hale getirmek amaçlanıyor. Bu amaçla hidro, yeni nesil düşük karbon salınımı sağlayan kaynaklarına ihtiyaç duyuluyor.
Gelişen teknoloji ile birlikte artan enerji ihtiyacı yönelimleri farklı alanlara kaydırıyor. Bu durum depolama ve batarya teknolojilerini önce çıkıyor. Fakat bu teknolojiler insan hizmetine sunulmada zorlanıyor. Güneş ve rüzgâr gibi kesintili kaynakların kullanılması, bu teknolojileri kritik öneme sokuyor.
Bataryalara ilave olarak enerji depolamada, aralıklı enerjiyi bir noktada depolamak için termal enerji depolama teknolojileri de kullanılıyor. Kullanılan bu teknoloji ile gece soğutma ile yoğun zamanlardaki elektriğin ertesi güne saklanmasını sağlıyor. Yaygın olarak ön plana çıkan depolama yöntemi pompalı hidro depolama sistemidir.
Barajın arka kısmında yer bulunan baraj gölüne su pompalamak için fazla enerjiyi kullanır. Enerjiye olan yoğun ilgiye karşılık depolanmış olun su barajdaki türbinlerden dışarı salınır. Şebeke depolarında %99 oranında pompalı hidro kullanımı mevcuttur. Fakat jeolojik ve çevresel şartlar olumsuz etken olarak ortaya çıkabiliyor.
Enerji Depolama Teknolojileri
Fazla enerji depolamaları ile öne çıkan lityum iyon piller hafif batarya olmalarına rağmen rağbet görüyor. Dolayısı ile dizüstü bilgisayar ve cep telefonları gibi küçük cihazlarda oldukça fazla tercih ediliyor.
Li-on pillerde ise kısa ve hızlı ısı üretmelerinden dolayı bu pillerin kullanımında sorunlar yaşanabiliyor. Yakın bir gelecekte bu tür sorunların da üstesinden gelecek teknolojiler üretilecektir.
Ticari amaç altında üretilen ticari akü pazarı uzun süreli büyük sistemlere ihtiyaç duyuyor. Tekrar kullanılabilir döngüye sahip V flow piller tamamen dolu, yanmaz döngülere sahiptir.
Depolanmış olan enerjinin tamamını boşaltarak uzun süre bozulmaz. Yeraltı lityumdan ziyade daha çok vanadyum içerir. Her yıl Li nin iki katından fazla V üretilir.
Enerji Depolama Teknolojisinin Önemi
Her geçen gün artan enerji ihtiyacı, kaynakların kıtlığı nedeni ile maliyetlerin artmasına yol açılıyor. Günden güne azalan doğal kaynak rezervlerinin korunması amacı ile yenilenebilir enerji kaynaklarına ihtiyaç duyuluyor.
Kaynakların kıtlığı yenilenebilir enerjilere yönelimi arttırıyor. Bu durum enerji depolama teknolojilerine olan önem ortaya çıkarıyor. Artan nüfus sayısı, sanayileşme nedeni ile enerji kaynaklarına olan ihtiyaç da sürekli artıyor.
Doğalgaz ve kömürden elde edilen enerjinin yetersiz kalması, çevreye vermiş olduğu zarardan dolayı alternatif enerji kaynaklarını öne çıkarıyor. Artık günümüzde güneş, su ve rüzgar gibi doğada var olan yenilenebilir kaynaklara yönelim artıyor.
Son dönemlerde önemi artan depolama teknolojileri ile üretilen fazla enerji depolanabilmekte. İhtiyaç halinde ise depolanan enerji kullanıma sunuluyor. Aynı durumda elektrikli araçlar, bilgisayar ve cep telefonları için de küçük ölçekli depolama teknolojileri de kişisel kullanıcılara açısından önem arz eder.
Enerji Depolamanın Çevreye Olan Faydası
Enerji üretiminde kullanılan kömür ve doğalgaz gibi yakıt rezervlerinin kullanımını azaltmak için yenilebilir enerji kaynaklarından üretilen ve depolanan enerjiler rezervlerin azalmasını önlüyor. Doğaya salınan karbon salınımının önüne geçerek zarar en aza indiriliyor.
Küresel ısınma her geçen gün etkisini artırarak insanoğlu için tehdit oluşturuyor. Enerji depolamada doğa ile özdeş kaynakların kullanımı küresel ısınmanın önüne geçilmiş oluyor.
Bu durumda yenilebilir teknolojilerin önemi ortaya çıkıyor. Bunun yanı sıra doğal afetler sonrasında enerji arzı depolardan sağlandığı için enerji üretim araçlarını zarar görmesinde ortaya çıkabilecek mağduriyetlerin de önüne geçiliyor.
Depolama Teknolojilerinde Güneş Enerjisinin Etkisi
Dünya genelinde lisanslı olarak kurulan güneş enerjisi santrallerin gücü %260 oranında artış sağlarken, lisansız santrallerde bu durum %10 civarında gerçekleşiyor. Elektrik üretiminde güneş enerjisinin ne derecede önemli olmasının yanı sıra cazip yatırım aracı olduğu da aşikardır.
Lakin bu kaynağın kullanımın yaygınlaştırılmasında en büyük engel güneşin olmadığı saatlerde elektrik talebinin nasıl karşılanacağı sorusu ön plana çıkıyor. Güneş enerjisi santrallerinden gün içerisinde üretilen elektriğin üretim saatleri genelde gündüz saatleri 11:00 ile 17:00 saatleri arasında gerçekleşiyor.
Dünya genelinde güneş santrallerinin yaygınlaştırılması, üretilecek enerjinin en verimli saatlerde üretilerek depolanması, ihtiyaç duyulan enerji ihtiyacı için kilit öneme sahip. En verimli saatlerin izlenerek güneş santrallerini kurulumu gerçekleştirilmeli.
Yenilenebilir Enerji Rüzgâr ve Güneş
Sanayi devriminden sonra enerji ihtiyacı her geçen gün artıyor. Günümüzde enerji ihtiyacı büyük oranda fosil yakıtlardan karşılanıyor. Fosil yakıtlardan karşılanan enerjinin çevre için tehlike oluşturduğu da akıldan çıkarmamak gerekir. Çevreye verilen olumsuz etkiler ve gelecekte tükenecek olan rezervler bilim adamlarını daha temiz enerji kaynakları üzerinde çalışmalara yönlendirdi.
Bilim adamları tarafından yapılan çalışmalar olumlu sonuç vermiş, yenilenebilir enerji kaynaklarına olan talebi de arttırmıştır. Ön plana çıkan olumlu gelişmeler, gelişmiş ülkeler açısından bu konu üzerinde yatırımlara hız veriyor.
Geleceğe dönük hedefler belirlenerek, bu hedefler doğrultusunda rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırımlar yapılmakta. Rüzgar ve güneş gibi enerji kaynaklarında ortaya çıkan meteorolojik şartlar durumu olumsuz etkilemekte, üretim grafiğinde güvenirliliği azaltmaktadır.
Ortaya çıkan bu olumsuz durum günümüz şartlarındaki modern enerji depolama teknolojilerini karakteristik özelliğini yansıtıyor. Ortaya konulan bu karakteristik özelliklerin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekir.
Enerji Depolama Sektöründe Altın Çağ Başlıyor
Enerji depolamada yenilenebilir enerjiler olan rüzgar ve güneş enerjileri önemine her geçen gün arttırıyor. Enerji depolama ile ilgili yatırımlar artık altın çağını yaşayacak. Girişimciler ve yatırımcılar açısından enerji depolama teknolojileri büyük fırsatlar sunuyor.
Artık enerji depolama sektöründe altın çağının başladığını söylemem mümkün görünüyor. Yatırımcıların ilk tercihi yerli üretim depolama teknolojileri olacak. Enerji depolama açısından EPDK’ya yapılan başvurular, teknoloji yatırımları ve yan sanayi için oldukça yüklü miktarda yatırım olarak yansıyacak.
Yapılacak yatırımlar yenilenebilir enerjide yeni çığırlar açacak. Son dönemlerde yatırımcının ilgisini çeken enerji depolama yatırımlarında büyük ivme yaşanıyor. Enerji teknolojisinde büyük bir yarış yaşanıyor. Bu noktada önemli açılımlara imza atılıyor.
Bu konuda enerji depolama faaliyetlerine ilişkin mevzuatta altyapı çalışmaları tamamlandı. Ülkeler artık bu yarışta rekabete girecek. Yatırımcıların bu noktada karşılarına çıkacak fırsatları değerlendirerek büyük yatırımlar yapması an meselesi.
Enerji depolama teknolojisi konusunda inovatif ürünlere açık olan sektör, girişimciler ve yatırımcılar için büyük fırsatlar doğuracak.
Yerli üretim depolama teknolojileri bu sektörde yatırımcıların ilk tercihi haline gelecek. Enerji depolama sistemlerini yaygınlaştırılması, bununla beraber ortaya çıkacak ihtiyaçların tespit edilmesi, bu ihtiyacı karşılayacak yazılımların üretilmesi, akıllı geri dönüşüm sistemlerinin ön plana çıkarılması girişimciler açısından büyük bir avantaj.
Ürünün kullanım ömrünü uzatacak yenilikçi ürünler geliştiren yatırımcılar bu sektörde kendilerine büyük avantaj sağlayacak. Devlet tarafından sunulan destekler, güneş enerjisi santrallerini ihalesiz ve yarışmasız kapasite verilmesi yatırımcıların ilgisini daha da çekecektir.
Güneş paneli üretimi, rüzgâr türbininin yanında, batarya teknolojilerinde de büyük ivme yaratacak olan sektör temsilcileri sahaya yansıyan yatırımların istihdama katkı sağlayacağı da aşikârdır. Yeni batarya teknolojilerinde yaşanan teknolojik gelişmeler elektrikli araç sektörünün de gelişimine olumlu yansıyacaktır.
Dünya genelinde yapılan yatırımlar hali hazırda devam ediyor. Bu alanda lider olan küresel yatırımcılar ile global firmalarının işi birliği arayışları devam ediyor.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,
Anıl UZUN