Özel Sermaye (Private Equity) Yatırımları İle Karlı Yatırımlar
Özel sermaye yatırımları halka açık olmayan şirketlere yönelik uygulanan yatırım çeşitleridir. Burada amaç büyüme potansiyeli yüksek olan şirketleri açığa çıkararak faaliyetlerini daha işlevsel hale getirmek ve değerini arttırmaktır.
Bu amaçla özel sermaye yatırımcısı şirketin uzun vadede büyüme stratejisine odaklanır. Özel sermaye yatırımlarının büyük kazanç potansiyeli sunması sebebiyle uzun vadeli yatırımcının odak noktası haline gelmiştir.
Bu süreçte yüksek kazanç sunması risk payını da arttırır. Bu nedenle bu alanda yatırım yapacak olan kişinin belirli bir uzmanlık seviyesine ulaşması beklenir.
Özel sermaye yatırımı ile karlı yatırım ortamı oluşturmak isteyenlerin esas amacı yatırım yapılan şirketin büyümesini teşvik etmek, verimliliğini arttırmak ardından bu şirketi yüksek bir getiriye satmaktır. Yüksek bir getiri sunması risk potansiyelini de arttırır. Orta ve uzun vadeli yatırım için oldukça uygundur.
Özel Sermaye Yatırımı Nedir ve Nasıl Çalışır?
Özel sermaye yatırımı halka açık olmayan şirketler hedef alınarak yapılan yatırımlardır. Kamuya açık şirketlerin özelleştirilmesi için de kullanılabilir. Genelde yüksek büyüme potansiyeli sergileyen şirketlere yönelim söz konusudur.
Özel sermaye şirketlerine yatırım süreci; sermayenin toplanması, özel bir fonlama sistemine aktarılması, yatırıma yönelik oluşacak tüm fırsatların değerlendirilmesi, yatırım yapılması ve bu yönde iyileştirme faaliyetlerine başvurulması süreçlerini içerir.
Tüm bu süreçlerin sonunda şirketin halka arz ya da ikili satış gibi farklı yollarla piyasaya çıkışı gerçekleşir. Özel sermaye yatırımında fon toplama aşamasında farklı yatırımın gruplarından alınan fonların getiri sunması hedeflenir. Genelde 10 yıllık bir süreçte fonun belirli bir miktarını yatırım yapmak hedeflenir.
Öte yandan firmalar her zaman için potansiyel şirketlerin peşindedir. Büyüme sürecinde yatırım fırsatları değerlendirilirken ayrıntılı bir analiz yapılır. Finansal açıdan performans düzeyi, yönetimsel yapı ve riskler tüm şartlar göz önüne alınarak değerlendirilir.
Stratejik bir planlama ile rekabet ortamında genişleyerek verimliliği arttırma sürecinin sonunda halka arz aşamasına geçilir. Şirketin halka açılması süreci ile yeni bir atılım sahasına geçilir.
Tüm bu süreçte özel sermaye yatırımcısının avantajları ve dezavantajları göz ardı etmeden sürece yaklaşması önemlidir. Sermaye yatırımından başarı elde etmek isteyenler bu alanda halka açık şirketlere göre daha esnek olmalı ve uzun vadede fırsat sunacak stratejilere yönelmelidir.
Özel sermaye yatırımında olabilecek dezavantajlar arasında maliyetler sayılabilir. Özel sermaye yatırımında başarısız olma ihtimali risk payını da öne çıkarır.
Bu durum başta belirlenen stratejik planlamada değişime sebep olabilir. Piyasalardaki dinamik yapıdan kaynaklı olarak likidite riski de oluşabilir.
Özel Sermaye Fonları Nedir ve Nasıl Yatırım Yapılır?
Özel sermaye fonları yüksek getiri sunduğu kadar risk payı da aynı oranda yüksek yatırım araçlarıdır. Uzun vadede doğru bir yatırım stratejisi olarak görülmekle beraber doğru yönetildiğinde şirkete değer katabilir.
Özel sermaye yatırımları uzun vadede şirketin büyümesini destekleyici araç olarak görülür. Bu amaçla özel sermaye fonları büyüme ihtimali yüksek potansiyelde olan şirketlere sermaye kaynağı sunar. Sınırlı sayıda bir yatırımcıdan toplanan sermaye ile yeni bir fırsat alanı oluşturulmaya çalışılır.
Özel sermaye fonları halka kapalı şirketlere yapılan yatırımlardır. Amaç uzun vadede getiri elde etmektir. Yatırım yapılan şirketin değerini arttırmak hedeflenir.
Özel sermaye fonlarına yatırım yapmak isteyenlerin belirli aşamaları göz önüne alarak sistematik bir süreci takip etmesi gerekir.
Bireysel yatırımcıya doğrudan erişiminin zorluğu öne çıktığında yatırım stratejilerine odaklanmak gerekecektir. Özel sermaye fonlarına yatırım yaparken öncelikle sektöre uygun bir fon seçimi yapılır.
Bir sonraki aşamada yatırım yapılacak şirket seçilir. Genellikle büyüme potansiyeli vadeden şirketlere bir yönelim söz konusudur.
Yatırım Süreçleri Nasıl İşler?
Yatırım süreçleri yatırım yapılacak olan şirket ile yatırım yapılacak olan varlık türüne göre değişkenlik gösterir. Öncelikle hedef belirlenir ve bu hedefe yönelik bir yatırım stratejisi geliştirilir.
Risk toleransı ne durumda? yatırımcının beklentisi hangi yönde? tüm faktörler göz önüne alınarak yatırım yapılacak varlık sınıfına yönelik uygun bir sektör belirlenir.
Ardından potansiyel yatırım fırsatları kullanır ve analiz süreci başlar. Analiz sürecinde detaylı bir araştırma süzgecinden geçirilen tüm konular netliğe kavuşur. Şirket finansal açıdan nasıl bir geçmiş vaat ediyor? İleriye dönük risklerin toleransı mümkün mü? yönetimde ekip ne kadar deneyimli?
Hukuki süreçlere uyumluluğu ne durumda? Tüm bunlar analiz edilir ve rekabet pazarında büyüme potansiyeli sorgulanır.
Son aşamada yatırım yapılacak şirket veya varlık için karar verilir. Sözleşme imzalanır. Hisse devri ya da satın alma aşamaları yazılı şekilde kanunsal olarak mühürlenir.
Portföy Şirketlerinin Yönetimi Nasıl Yapılır?
Portföy şirketlerinin yönetilmesinde özel sermaye fonları oldukça önemlidir. Stratejik planlamada şirketin performansını arttırarak yatırımcının beklentisini karşılayacak bir planlama süreci hakimdir.
Portföy şirketlerinin yönetiminde büyüme, iyileştirme ve pazarlama aşamaları öne çıkar. Uzun vadede bir stratejik plan oluşturacak kişilerin bu aşamaları titizlikle geçirmesi gerekir.
Stratejik planlama aşamasında ürünün müşteri ile buluşma sürecinde satış stratejileri tek tek planlanır. Finansal açıdan yönetimi doğru yapabilmek portföy şirketlerinin en temel dinamiğidir. Bütçelemede oluşturulacak doğru bir planlama hedefe dönük getiriyi daha hızlı elde edebilmeyi sağlayacaktır.
Portföy şirketlerinin yönetiminde en önemli aşama performansı değerlendirme sürecidir. Yatırımın getirisi ne durumda? Finansal açıdan geleceğe dönük ne vadediyor? Rekabet ortamında ne kadar güçlü yer alıyor?
Performans değerlendirme ve bu süreci takip etme doğru kararlar alabilmek için önemli görülüyor. Yatırımın başarısını önemli ölçüde etkileyecek olan aşamanın portföy şirketlerini performans izleme aşaması olduğu da biliniyor.
En azından bu aşamada gerçekçi bir bakış açısı ile yatırımın getirisi hedeflere ne kadar uygun veya şirket büyümeye ne kadar yatkın sorularına daha net cevap alınabiliyor.
Çıkış Stratejileri Nelerdir?
Özel sermaye fonlarının başarıya ulaşıp ulaşmadığını değerlendirme noktası aslında çıkış kısmını içerir. Doğru bir stratejik planlama ile yatırım bu aşamada gerçek hedefine ulaşır.
Literatürde; çıkış stratejisi terimi yatırımın ya da şirketin hak sahipliğini sonlandırması ve değerinin ortaya konması aşamasıdır. Bu aşamada süreç genellikle halka arzlar ile yönlendirilir.
Şirket halka arza açılır. Borsada işlem görmeye başlar. Bu sayede yatırımcı, şirketi hissesini borsada alıp satabilir. Potansiyeldeki şirketin değeri artar.
İsteğe göre özel satış fonları da değerlendirilebilir. Bu aşamada şirket özel bir yatırımcı tarafından satın alınabilir veya şirket operasyonel olarak yeniden yapılandırmaya gidebilir.
Tüm bu süreçte ayakta kalamayacak bir finansal zorluk aşamasına geldiyse iflas edebilir. Bu sebeple çıkış stratejisi belirlenirken dönemin pazar koşulu göz ardı edilmemeli, yatırımcının da hedefleri dikkate alınmalıdır.
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere,
Anıl UZUN